» بی اعتنایی مراجع تقلید به نظر رهبر در مورد پایان رمضان؛ مردم ایران عید فطر حکومتی را روزه گرفتند

بی اعتنایی مراجع تقلید به نظر رهبر در مورد پایان رمضان؛

مردم ایران عید فطر حکومتی را روزه گرفتند

ادامه راه سبز (ارس) : رهبر جمهوری اسلامی ایران در حالی نماز عید فطر را در دانشگاه تهران اقامه کرد که مراجع تقلید عمده – حتی مراجع تقلید حامی حکومت - یک شنبه را به عنوان روز عید نپذیرفته اند. بدین ترتیب در حالی که دستگاه حکومتی یک شنبه را روز عید فطر و تعطیل رسمی اعلام کرده است، اما اکثریت مردم ایران که مقلد مرجعی غیر از آیت الله خامنه ای هستند، یک شنبه را نیز در روزه به سر برده اند.

رهبر جمهوری اسلامی ایران در حالی نماز عید فطر را در دانشگاه تهران اقامه کرد که مراجع تقلید عمده – حتی مراجع تقلید حامی حکومت - یک شنبه را به عنوان روز عید نپذیرفته اند. بدین ترتیب در حالی که دستگاه حکومتی یک شنبه را روز عید فطر و تعطیل رسمی اعلام کرده است، اما اکثریت مردم ایران که مقلد مرجعی غیر از آیت الله خامنه ای هستند، یک شنبه را نیز در روزه به سر برده اند.

مراسم روز عید فطر توسط رهبر جمهوری اسلامی در شرایطی برگزار شد که شمار قابل توجهی از مراجع عمده تقلید حاضر به اعلام روز یکشنبه به عنوان روز عید نشدند. حداقل ۱۷ تن از آیات عظام شامل: یوسف صانعی، حسينعلي منتظری، علی سیستانی، لطف الله صافی گلپایگانی، ناصر مکارم شیرازی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، حسین نوری همدانی، سید محمد تقی مدرسی، سید صادق شیرازی، اسدالله بیات زنجانی، سید محمد علی دستغیب، علی صافی گلپایگانی(وارث فقهي آيت الله بهجت)، وحيد خراساني، حسین مظاهری، اسحاق فیاض، سید محمدسعید حکیم، شیخ بشیر نجفی از طرق مختلف از جمله سایت های اینترنتی خود اعلام کردند که یکشنبه را روز عید فطر نمی دانند.

مقام رهبری چگونه ماه را دید؟

در حالی که اخبار منتشر شده در سایت های بسیار نزدیک به رهبری از جمله سایت خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) و خبرگزاری فارس نیز حکایت از آن داشت که روز یک شنبه عید فطر نخواهد بود، دفتر رهبری با انتشار بیانیه ای در ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه شامگاه شنبه، روز یکشنبه را اول شوال و روز عید سعید فطر اعلام کرد. این در حالی است که تنها پنج ساعت قبل از آن، رئيس ستاد استهلال استان تهران در مصاحبه ای با خبرگزاری فارس گفته بود که احتمال رؤيت هلال ماه شوال از ساعت ۱۷ روز شنبه به بعد صفر است. همچنین دو ساعت پیش از انتشار بیانیه آیت الله خامنه ای نیز یکی از اعضای كميته علمي ستاد استهلال که وابسته به دفتر رهبری است در گفت و گو با خبرگزاری فارس اعلام کرده بود: اگر قرار بود ماه رؤيت شود بايد تا يك ساعت قبل از غروب خورشيد (روز شنبه) رؤيت ميشد. یکی دیگر از اعضای ستاد استهلال دفتر رهبری نیز در مصاحبه ای با خبرگزاری ایرنا امکان رویت هلال ماه در شامگاه شنبه را بسیار کم دانسته بود و از اعلام شدن روز دوشنبه به عنوان عید خبر داده بود. این در حالی است که بررسی های علمی و دقیق نجومی نشان می داد که هلال ماه شوال در غروب روز شنبه نه تنها با چشم غیر مسلح بلکه با قوی ترین ابزارها و تلسکوپ های موجود نیز قابل رویت نیست. وبسایت آسمان شب ایران که یکی از مراجع معتبر نجومی کشور به شمار می رود طی گزارشی حتی نقشه بین المللی رویت پذیری هلال ماه شوال در شامگاه شنبه را منتشر کرد. در این نقشه ایران و اکثر نواحی شمالی کره زمین جزو مناطقی به شمار می روند که اصلا هلال ماه در شامگاه روز شنبه در آسمان آنها تشکیل نشده است. به عبارت دیگر چیزی اصلا وجود ندارد که قابل رویت شدن باشد! با این حال دفتر مقام رهبري در اطلاعيهاي اعلام كرد که حلول ماه شوال از نظر رهبرانقلاب «مسجل» شده و يكشنبه روز اول شوال و عيد سعيد فطر است. دفتر مقام رهبري تاکید کرد كرد که «گزارشهاي رسيده از مناطق مختلف كشور از سوي گروههاي استهلال» رویت هلال ماه را تایید کرده اند!

اختلاف نظر رهبری با سایر مراجع تقلید

در حالی که قاطبه مراجع تقلید شیعه رویت هلال را فقط با چشم عادی و غیرمسلح قبول دارند، آیت الله خامنه ای طی نظری کاملا متفاوت فتوا داده است که رویت ماه با چشم مسلح (مثلا از طریق تلسکوپ) نیز قابل قبول است. البته به اعتقاد برخی نفس صدور این فتوا و استفاده از ابزارهای مدرن علمی برای رویت ماه می تواند گامی به پیش در به روز شدن فقه شدیدا سنتی شیعی محسوب شود. اما این کار در عمل هزینه های سنگینی را تحمیل کرد. آیت الله خامنه ای بر مبنای فتوای خود دستور داد که «ما دستگاهي لازم داريم براي اين كه در همه ماه ها آدم هاي متخصص٬ با دستگاه هاي فني و چشم هاي مسلح٬در مظان پيدا كردن ماه بروند جستجو كنند و پيدا نمايند و به ما بگويند ما هم به مردم بگوييم كه اول ماه٬كدام روز است.». در پی این دستور دستگاهی با نام ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری راه اندازی شد که کار آن فقط رویت ماه است. به گفته مهرزاد خدام محمدي یکی از اعضای ستاد استهلال امسال ۱۵۰ گروه استهلال در سراسر کشور با بيش از ۷۰ دستگاه تلسکوپ قوي (از جمله تلسکوپ هاي هشت و ۱۰ اينچي اتوماتيک) استهلال ماه شوال را دنبال کرده اند.

رفتار آیت الله خامنه ای در طی ده سال گذشته در زمینه رویت هلال ماه و به تبع آن اعلام عید فطر با تفاوت هاب بسیاری همراه بوده است. در سال ۱۳۷۸ رهبر جمهوری اسلامی از رویت ماه در بیست و هشتمین شب ماه رمضان خبر داد. در آن زمان از مردم خواسته شد که روزه اولین روز ماه را قضا کنند. در طول ده سال گذشته به جز یک سال همواره نظر آیت الله خامنه ای با نظر اکثر مراجع دیگر تقلید در اعلام روز عید فطر تفاوت داشته است. در مواردی رهبر جمهوری اسلامی عید فطر را یک روز دیرتر از سایر مراجع تقلید اعلام کرده است. با توجه به این که سایر مراجع تقلید رویت هلال ماه را فقط با چشم غیر مسلح قبول می کنند، جای این پرسش باقی است که آیت الله خامنه ای چگونه نتوانسته چیزی را که چشم عادی می بیند با تلسکوپ مشاهده کند. در مورد عید فطر سال جاری البته همان گونه که گفته شد، رویت ماه حتی از طریق تلسکوپ نیز در شامگاه شنبه ممکن نبود، با این حال اما رویت آن برای مقام رهبری «مسجل» شد.

اختلاف نظر دیگری که رهبر جمهوری اسلامی با مراجع دارد این است که «اگر حاکم شرعى حکم به ثبوت هلال (ماه) نمايد، حکم وى حجت شرعى براى همه مکلفين است و بايد از آن پيروى کنند.» منظور آیت الله خامنه ای از «حاکم شرع» البته همان ولی فقیه است. به عبارت دیگر اگر ولی فقیه بگوید که ماه را دیده است همه مردم حتی کسانی که مقلد او نیستند نیز باید از او اطاعت کنند. این در حالی است که در فقه شیعه و بنا به عقیده مراجع تقلید رویت هلال ماه نزد حاکم شرع جایگاهی برای ثبوت عید فطر ندارد.

واکنش های عمومی به تصمیم رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر اعلام کردن روز یک شنبه به عنوان عید فطر، به سرعت به عرصه رسانه ای کشیده شد. در تهران و سایر شهرستان ها، پیام های کوتاه طنزآمیز در موبایل ها رد و بدل شد که اکثرا تفسیری سیاسی از این تصمیم داشت. از جمله این که آیت الله خامنه ای «عید فطر را نیز مانند پیروزی احمدی نژاد در انتخابات زود تبریک گفته است» یا «تقلب انتخاباتی به عیدفطر هم کشیده شد» و نیز «ماه هم از عوامل انقلاب مخملی شناخته شد

چون با نظر آقا رویت نشد!»

.

.

مرتضی نیک پندار