سفینه های مرگ و دولتی که تحریم ها را کاغذ پاره می داند

سفینه های مرگ و دولتی که تحریم ها را کاغذ پاره می داند

شتاب صعودی نمودار سانحه هوایی در دولت احمدی نژاد

بروز 13 سانحه هوایی در دوره چهار ساله دولت احمدی نژاد و در مجموع 32 سانحه هوایی در سه دهه عمر جمهوری اسلامی، ایران را رکورد دار سوانح هوایی کرده است. "تحریم" عامل اصلی این اتفاق قلمداد می شود هرچند تحریم ها بی اثر خوانده شود.

تنها نه روز پس از حادثه سقوط مرگبار هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی کاسپین که از تهران عازم ایروان بود، وقوع حادثه ای دیگر، در روز جمعه ساعت 6 عصر، این بار برای هواپیمایی از شرکت آریا، جان 16 مسافر و خدمه این پرواز را گرفت و حدود 20 نفر را روانه بیمارستان کرد.

ساعاتی پس از این حادثه که به گفته شاهدان عینی و مسوولان سازمان هواپیمایی بعلت باز نشدن چرخ جلوی هواپیما و احتمالا نقص فنی در چرخ های عقب به وقوع پیوست، سخنگوی سازمان هواپیمایی از کشته شدن 13 خدمه و 3 مسافر این هواپیما شامل رئیس شرکت هواپیمایی آریاتور خبر داد. جعفر زاده به خبرنگاران گفته است این هواپیما از نوع ایلوشین 62 و متعلق به کشور قزاقستان، چارتر شرکت هواپیمایی آریا بوده است که از تهران عازم مشهد بوده و در فرودگاه مشهد هنگام فرود دچار سانحه شده است.

نه روز پیش یک هواپیمای توپولوف متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین، دقایقی پس از پرواز از تهران در نزدیکی های قزوین به دلایلی که هنوز به طور رسمی اعلام نشده است، با 168 مسافر سقوط کرد. تمامی سرنشینان این هواپیما که گفته می شود در آسمان دچار آتش سوزی شده بود، سوختند و هیچ جسدی از کشته شدگان بدست نیامد. این سیزدهمین سانحه هوای در دولت احمدی نژاد و سی دومین سانحه هوایی بعد از انقلاب بود. ایران رکورد‌دار سوانح هوایی شناخته می شود.

ساعاتی پس از وقوع این حادثه محمد علی ایلخانی سرپرست سازمان هواپیمایی و معاون وزیر راه، با اعلام خبر ابطال مجوز پرواز این شرکت هواپیمایی، بار دیگر خلبان کشته شده و غیر ایرانی این پرواز را عامل این سانحه دانسته و گفته است سرعت زیاد باعث شده تا خلبان نتواند هواپیما را کنترل کند، بنابراین هواپیما از باند خارج و این سانحه رخ داده است. ایلخانی در این مطلب که خبرگزاری ایسنا آن را منتشر کرده است همانند موارد مشابه نقص فنی را منکر شده و خلبان را مقصر معرفی کرده است.

تاثیر تحریم ها بر افزایش سوانح هوایی

از فرسوده شدن هواپیماها، ورود هواپیماهای دست دوم و اجاره ای قدیمی به سیستم حمل و نقل هوایی کشور، استفاده از هواپیماهای توپولوف روسی که فاقد استاندارد ایمنی پرواز هستند و چندی پیش اعلام شد که این هواپیما ها اجازه پرواز در آسمان کشورهای عضو اتحادیه اروپا را ندارد، بعنوان عمده ترین عوامل سوانح هوایی در کشور قلمداد می شود. اما به گفته کارشناسان معتقدند جملگی این عوامل، ریشه در یک عامل اصلی دارد و آن چیزی نیست جز "تحریم". هرچند این ادعا نیز منتقدینی دارد. برخی معتقدند بیش از تحریم ناکارآمدی مدیریتی مهمترین عامل سوانح هوایی است. این گروه از منتقدین به خرید چندین هواپیمایی مدرن و سالم توسط شرکت های خصوصی همچون شرکت ماهان، در دوران تحریم اشاره دارند.

در همین راستا خبرگزاری آینده با درج گزارشی می نویسد: اگر چه سانحه هوایی در همه جای دنیا و حتی کشورهای توسعه‌یافته به وقوع می‌پیوندد که آخرین نمونه آن، سقوط ایرباس فرانسوی در اقیانوس آرام بود، اما ایران از نظر تعداد و میزان تلفات سوانح هوایی در جهان رتبه نخست را دارد. این در حالی است که سفرهای هوایی به نسبت سایر وسایل نقلیه، کمترین سهم را در ترافیک حمل و نقل کشور داراست و این حجم، زیادی سوانح هوایی در ایران را غیر قابل پذیرش می‌کند.

این گزارش می افزاید: از مقصر اعلام شدن خلبانان در سوانح هوایی که بگذریم، پای ثابت اکثر سوانح هوایی در ایران، هواپیماهای روسی است. هواپيماهاي توپولوف 154 و ایران 140 که تاکنون سوانح زیادی به مردم ایران تحميل کرده‌اند، همواره به عنوان یکی از گزینه‌های مطلوب مدیران تصمیم‌گیر در ایران به شمار می‌آیند و در بساري موارد، کسانی که از علت خریداری و اجاره هواپیما‌هایی که مورد تأیید سازمان بین‌المللی هواپیمایی IKAO قرار ندارد، سوال مي‌کنند، متهم به زد و بند با شرکت‌های بوئینگ و ایرباس می‌شوند. اگرچه این شرکت‌ها حاضر به فروش مستقیم هواپیما به ایران نیستند.

یکی از معدود مدیران جمهوری اسلامی که به صراحت تحریم را عامل اصلی سوانح هوایی خواند، احمد خرم وزیر راه دولت خاتمی بود که شش سال پیش در همایش ایمنی هوایی به صراحت تحریم را بزرگترین مشکل نوسازی ناوگان هوایی خواند و نسبت به تشدید و ازدیاد سوانح هوایی هشدار داده بود.

خرم در سال 82 گفته بود اگر مشکل تحریم های اقتصادی امریکا علیه ایران حل نشود و ایران نتواند به قطعات هواپیما و همچنین هواپیماهای جدید دست یابد، مشکلات صنعت هوانوردی بیشتر و جدی تر خواهد شد. هشدار وزیر راه دولت خاتمی که چندی بعد استیضاح شد نه تنها از سوی مسوولان و دولت بعد جدی گرفته نشد بلکه بارها عالی ترین مقام اجرایی کشور که بیشترین مسوولیت را در اینگونه حوادث برعهده دارد بارها اعلام کرد که این قطعنامه ها و تحریم ها مشتی کاغذپاره بیش نیستند و آنها را فاقد ارزش حقوقی دانست. بنابراین با این رویکرد دولت، امید بستن به حل بحران های پیش روی ایران، از جمله بحران صنعت هوایی کشور، چندان منطقی به نظر نمی رسد.

بی تفاوتی در برابر تحریم های جهانی، و بی اثر خواندن آنها از سوی مقام های ارشد جمهوری اسلامی از یک سو، و تصویب تحریم های جدید علیه ایران از سوی دیگر بر دامنه نگرانی های ایرانیان که زندگی و امنیت شان در خطر جدی قرار گرفته، افزوده است. چراکه در چالش موجود بین دولت ایران و دولتهای غربی آنچه در حال از بین رفتن است آینده ایران و ایرانیان است. براساس آخرین اخبار منتشر شده رییس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا روز چهارشنبه هفته گذشته هشدار داده است که قانونی را درپاییزتصویب خواهد کرد که صادرات بنزین به ایران را مسدود کند. هاوارد برمن نماینده دمکرات از کالیفرنیا گفته است قانون شرکت‌های انرژی را مجبور خواهد‌کرد تا بین تجارت با امریکا یا ایران، یکی را انتخاب کنند.

خبرگزاری رویترز با انتشار این خبر گزارش داده است که براساس این طرح، امریکا تحریم هایی را برای شرکت های خارجی که محصولات پالایش شده نفتی مانند بنزین به ایران صادر می کنند را شامل می شود. این تحریم ها شرکت‌های کشتی‌سازی، خدمات حمل ونقل مواد سوختی و نیز شرکت‌های بیمه، مالی یا دلال‌هایی‌ که در زمینه محموله‌های بنزین فعالیت می‌کنند را نیز دربر می‌گیرد. اگر چه به نظر می رسد پاسخ دولت ایران به این طرح ها و موارد مشابه که در برخی از ایالت های امریکا درحال بررسی و تصویب است، تکراری و در واقع تداوم رفتار انفعالی باشد، اما هرگز نمی توان نسبت به عواقب آن بی تفاوت بود. نگاهی به گزارش آماری سوانح هوایی ایران (که سایت آینده منتشر کرده) نتیجه عملی و ملموس تحریم ها در صنعت هوایی را نمایان می سازد، هرچند در صورت نبود تحریم ها نیز برخی از این سوانح یا سوانح دیگر هوایی احتمال وقوع داشت ولی قطعا آمار و اعداد آن چیزی مشابه دیگر کشورهای جهان بود.

آمار سوانح هوایی ایران بعد از انقلاب

الف. سوانح هوایی دولت احمدی نژاد:

1. دوم مرداد 1388: خروج هواپیمایی ایلوشین 62، متعلق به کشور قزاقستان، چارتر شرکت هواپیمایی آریاتور با 154 مسافر که 16 نفر آنها در زمان حادثه کشته شدند و حدود 20 نفر روانه بیمارستان شدند.

2. بیست و چهارم تیر 1388: سقوط هواپیمایی توپولوف متعلق به شرکت هواپیمایی کاسپین با 168 سرنشین که تمامی آنها در زمان حادثه کشته شدند.

3. سی ام شهریور 1387 سقوط هواپیمای بوئینگ 737 ایرانی در اجاره شرکت هواپیمایی آیتک ایر قرقیزستان با 90 مسافر که 70 نفر از آنان جان باختند.

4. بیست و هفتم بهمن ۱۳۸۷: هواپیمای مسافربری ایران ۱۴۰ در حوالی فرودگاه شاهین شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند.

5. شانزدهم تیر ۱۳۸۷: یک فروند هواپیمای شکاری اف-پنج ارتش ایران در حین انجام مأموریت در پایگاه هوایی امیدیه خوزستان سقوط کرد و خلبان و کمک‌خلبان آن کشته شدند.

6. بیست و سوم خرداد ۱۳۸۷: یک فروند کایت موتوردار نظامی حین بارریزی با چتر سقوط کرد و ۲ سرنشین آن در دم جان باختند.

7. بیست و ششم فروردین ۱۳۸۷: یک فروند هواپیمای سوخو ۲۴ متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران حوالی ساعت ۱۹ هنگام فرود دچار نقص فنی شد و سقوط کرد. خلبان و کمک خلبان اجکت کردند و سالم ماندند.

8. دوازدهم دی ۱۳۸۶ ۲ ژانویه ۲۰۰۸ : یک فروند هواپيمای فوکر ۱۰۰ شرکت ايران اير ساعت هنگام برخاستن از باند فرودگاه مهرآباد دچار حادثه شد. اين هواپيما که حدود صد مسافر داشت، قرار بود از تهران به مقصد شيراز پرواز کند، اما چرخ‌های هواپيما هنگام برخاستن به علت انحراف از باند فرودگاه کنده شد و بال هواپيما آتش گرفت.

9. پنجم آذر ۱۳۸۶ ۲۶ نوامبر ۲۰۰۷ : یک فروند هواپیمای نظامی اف-۴ فانتوم ارتش ایران به علت نقص فنی در منطقه کنارک چابهار سقوط کرد و دو سرنشین آن کشته شدند.

10. ششم آذر ۱۳۸۵ ۲۷ نوامبر ۲۰۰۶ : یک فروند هواپیمای آنتونوف ۷۴ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد. در این حادثه ۳۶ نفر کشته و ۲ نفر زخمی شدند.

11. دهم شهریور ۱۳۸۵ ۱ سپتامبر ۲۰۰۶ : سقوط هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور‌ در فرودگاه مشهد. این هواپیما در مسیر بندر عباس-مشهد در حال حرکت بود. این هواپیما حامل ۱۴۸ مسافر بود. در این حادثه ۲۸ نفر کشته و ۵۰ نفر زخمی شدند.

12. نوزدهم دی ۱۳۸۴ ۹ ژانویه ۲۰۰۶ : یک هواپیمای فالکن-۲۰ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شمال غرب ایران سقوط کرد و تعدادی از مقامات ارشد سپاه، از جمله احمد کاظمی، فرمانده نیروی زمینی سپاه، کشته شدند

13. پانزدهم آذر ۱۳۸4 ۶ دسامبر ۲۰۰۵ : یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ ارتش ایران که حاوی خبرنگاران و پرسنل ارتش بود، بر روی منطقه‌ای مسکونی در تهران سقوط کرد که بیش از ۱۱۰ کشته برجای گذاشت.

ب. سوانح هوایی قبل از دولت احمدی نژاد

14. یکم اردیبهشت ۱۳۸۴: یک فروند بوئینگ ۷۰۷ هواپیمایی ساها که در مسیر کیش- تهران در حرکت بود در فرودگاه مهرآباد از مسیر منحرف شد و وارد رودخانه کن شد. در این حادثه یک نفر کشته شد.

15. بیست ویکم بهمن ۱۳۸۲ ۱۰ فوریه ۲۰۰۴ : یک فوکر-۵۰ در هنگام فرود آمدن در فرودگاه شارجه به زمین برخورد کرد و ۴۳ نفر از ۴۵ مسافر آن کشته شدند.

16. بیست و هفتم اردیبهشت ۱۳۸۲ ۱۷ مه ۲۰۰۳ : هواپیمای یاک-۴۰‌ از شرکت فراز قشم در نزدیکی ساری سقوط کرد و طی آن ۳۰ نفر از جمله رحمان دادمان وزیر راه، کشته شدند.

17. سی ام بهمن ۱۳۸۱ ۱۹ فوریه ۲۰۰۳ : یک ایلیوشین-۷۶ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنوب شرق ایران سقوط کرد و تمام ۲۷۶ سرنشین آن جان باختند.

18. بیست و سوم بهمن ۱۳۸۰ ۱۲ فوریه ۲۰۰۲ : هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور‌ در نزدیکی خرم‌آباد با کوه برخورد کرد و ۱۱۹ نفر کشته شدند.

19. سیزدهم بهمن ۱۳۷۸ ۲ فوریه ۲۰۰۰ : یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در فرودگاه مهرآباد با یک ایرباس آ-۳۰۰ در حال توقف، تصادف کرد و همه ۸ سرنشین هواپیمای سی-۱۳۰ کشته شدند.

20. بیستم خرداد ۱۳۷۵ ۹ ژوئن ۱۹۹۶ : بوئینگ ۷۲۷ ایران ایر در فرودگاه رشت دچار سانحه شد و در اثر آن ۴ نفر کشته شدند.

21. بیست و سوم اسفند ۱۳۷۵ ۱۳ مارس ۱۹۹۷ : یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ متعلق به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دزفول سقوط کرد و ۸۶ سرنشین آن کشته شدند.

22. سیزدهم اسفند ۱۳۷۵ ۳ مارس ۱۹۹۷ : یک فروند هواپیمای فالکن-۲۰ ارتش ایران در اردبیل سقوط کرد و همه ۴ سرنشین آن کشته شدند.

23. پانزدهم دی ۱۳۷۳ ۵ ژانویه ۱۹۹۵ : هواپیمای جت لاکهید ارتش ایران در نزدیکی اصفهان چند دقیقه پس از برخاستن از پایگاه شهید بابایی، سقوط کرد و همه ۱۲ سرنشین آن از جمله سرلشکر منصور ستاری، فرمانده نیروی هوایی ارتش، کشته شدند.

24. هیجدهم مهر ۱۳۷۳ ۱۰ اکتبر ۱۹۹۴ : هواپیمای فوکر-۲۸ شرکت هواپیمایی آسمان که در مسیر اصفهان به تهران در حرکت بود در کوه‌های کرکس در نزدیکی نطنز سقوط کرد و همه ۶۶ سرنشین آن کشته شدند.

25. بیست و چهارم آبان ۱۳۷۲ ۱۵ نوامبر ۱۹۹۳ : هواپیمای آنتونوف-۱۲۴ در نزدیکی کرمان سقوط کرد و همه ۱۷ سرنشین آن کشته شدند.

26. نوزدهم بهمن ۱۳۷۱ ۸ فوریه ۱۹۹۳ : هواپیمای توپولوف-۱۵۴ شرکت ایران ایرتور‌ با یک هواپیمای سوخو-۲۴ متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نزدیکی تهران تصادف کرد. در این حادثه ۱۳۴ نفر کشته شدند.

27. ششم اردیبهشت ۱۳۷۱ ۲۶ آوریل ۱۹۹۲ : هواپیمای فوکر-۲۷ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در نزدیکی ساوه سقوط کرد و ۳۹ سرنشین آن کشته شدند.

28. سوم خرداد ۱۳۷۰ ۲۴ مه ۱۹۹۱: هواپیمای ایلوشین-۷۶ در نزدیکی کرمانشاه سقوط کرد و ۴ سرنشین آن کشته شدند.

29. دوازدهم تیر ۱۳۶۷ ۳ ژوئیه ۱۹۸۸ : هواپیمای ایرباس آ-۳۰۰ در پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر، به‌وسیله ناو جنگی وینسنت آمریکا در خلیج فارس هدف قرار گرفت و تمام ۲۹۰ سرنشین آن کشته شدند.

30. یازدهم آبان ۱۳۶۵ ۲ نوامبر ۱۹۸۶ : یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در زاهدان سقوط کرد و ۹۸ سرنشین آن کشته شدند.

31. هفتم مهر ۱۳۶۰ ۲۹ سپتامبر ۱۹۸۱ : یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰ ارتش ایران در کهریزک سقوط کرد و ۸۰ سرنشین آن کشته شدند.

32. سی و یکم خرداد ۱۳۵۹ ۲۱ ژوئن ۱۹۸۰ : هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ ایران ایر که در مسیر مشهد-تهران پرواز می‌کرد سقوط کرد و ۱۲۸ نفر از سرنشینان آن کشته شدند.